تشبیه به اهل دنیا (قرآن)در قرآن کریم همسان شدن اهل بهشت با مرفهان اهل دنیا، برخلاف عقل و منطق دانسته شده است. ۱ - اهل دنیادر آیه ۶۱ سوره قصص همسان شدن اهل بهشت با مرفهان اهل دنیا، برخلاف عقل و منطق معرفی شده است: افمن وعدنـه وعدا حسنـا فهو لـقیه کمن متعنـه متـع الحیوة الدنیا... «آیا کسی که وعده نیکو به او داده‌ایم و او به آن خواهد رسید مانند کسی است که از کالای زندگی دنیا بهره مندش گردانیده‌ایم (ولی) او روز قیامت از (جمله) احضارشدگان (در آتش) است.» ۱.۱ - پرستش هوای نفسدر آیات گذشته سخن از کسانی بود که به خاطر تمتع و بهره گیری از نعمتهای دنیا کفر را بر ایمان و شرک را بر توحید ترجیح داده‌اند، در آیات مورد بحث وضع این گروه را در قیامت در برابر مؤمنان راستین مشخص می‌کند. نخست با یک مقایسه که به صورت استفهام مطرح شده، و جدان همگان را به داوری می‌طلبد و می‌گوید: " آیا کسی که به او وعده نیک داده‌ایم، و به وعده خود قطعا خواهد رسید، با کسی که تنها از متاع دنیا به او بهره داده‌ایم، سپس روز قیامت در پیشگاه پروردگار برای حساب و جزاء احضار می‌شود یکسان است"؟ (ا فمن وعدناه وعدا حسنا فهو لاقیه کمن متعناه متاع الحیاة الدنیا ثم هو یوم القیامة من المحضرین). بدون شک، هر وجدان بیدار، وعده‌های نیک الهی و مواهب عظیم و جاویدان او را بر بهره گیری چند روز از نعمتهای فانی و لذات زودگذر که به دنبال آن درد و رنج جاویدان است ترجیح می‌دهد. جمله" فهو لاقیه" تاکیدی است بر اینکه وعده الهی تخلف ناپذیر است و باید چنین باشد، چرا که تخلف از وعده یا به خاطر جهل است یا عجز، که هیچیک از آنها در ذات خدا راه ندارد. جمله" هو یوم القیامة من المحضرین" اشاره به احضار در محضر خداوند برای حساب اعمال است، و بعضی آن را به احضار در آتش دوزخ، تفسیر کرده‌اند ولی تفسیر اول مناسبتر است، و به هر حال این تعبیر نشان می‌دهد که این آلودگان با اکراه و بدون تمایل به این صحنه کشانده می‌شوند، و باید هم چنین باشد، چرا که وحشت حساب و کیفر تمام وجود آنها را فرا گرفته است. تعبیر به" حیات دنیا" که بارها در سوره‌های مختلف قرآن مجید آمده اشاره به پستی این زندگی در مقایسه با" حیات آخرت" و زندگی جاویدان و زوال ناپذیر آن است، زیرا" دنیا " از ماده" دنو" (بر وزن غلو) در اصل به معنی نزدیکی در مکان یا زمان یا منزلت و مقام است، سپس دنیا و ادنی گاه به موجودات کوچک که در دسترس قرار دارند، در مقابل موجودات بزرگ اطلاق شده، و گاه در موضوعات پست در مقابل خوب و والا، و گاه به نزدیک در مقابل دور اطلاق گردیده، و از آنجا که زندگی این جهان در برابر جهان دیگر هم کوچک است و هم بی ارزش و هم نزدیک، نام" حیات دنیا" کاملا متناسب آن است. و به دنبال این سخن، صحنه‌های رستاخیز را در برابر کفار مجسم می‌کند صحنه‌هایی که از تصورش مو بر بدن راست می‌شود و اندام را به لرزه در می‌آورد. ۲ - پانویس
۳ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۸، ص۱۱۱، برگرفته از مقاله «تشبیه به اهل دنیا». |